Het lijkt wel therapie

Nieuw jaar, nieuwe vakken, nieuwe docenten, nieuwe mensen in de groep. Het nieuwe kunstacademie-jaar is begonnen. Mijn tweede jaar!
Atelier opgeruimd, nou ja…. Zoveel mogelijk ruimte gemaakt, maar ik kon nog geen afstand doen van de kleine sculptuurtjes die nu opgestapeld op de vloer liggen in een hoek. De grote tekeningen gevleid over de lijsten die in de bak staan.

De eerste lessen zijn intussen geweest: Mixed media en schilderen. Mixed media, een eerste les over materialen waarvan we er veel moesten meenemen was heel bemoedigend; kijk maar wat je allemaal kunt doen met een materiaal, een materialenlab dus. Schilderen was terug naar de basis; vormen ten opzichte van elkaar in verschillende kleuren: vorm en restvorm.

Als beeldend kunstenaar leer je van de nieuwe dingen die ontstaan door te doen, te experimenteren, jezelf openstellen voor alles wat zich voordoet. (denk ik)

Goede voornemens …maar…

Ja hoor, alle oude mechanismen werden weer geactiveerd. Dat begon eigenlijk al bij de masterclass tekenen die ik volgde na de zomer in Utrecht. De feedback: Ik zat teveel in mijn hoofd. Teveel in mijn hoofd….. ja zeg! ( Trigger)

Het was zo comfortabel de laatste maanden van het vorige jaar; Ik wist waar ik mee bezig was, had een behoorlijke ontwikkeling doorgemaakt en had min of meer een richting en moest vertrouwen hebben, zeiden de docenten. Blijven onderzoeken en verder gaan.

Maar op de een of andere manier was ik nu in het nieuwe jaar van mijn stuk gebracht. Ik voelde de onzekerheid weer opbloeien waardoor ik in mijn hoofd ging zitten met alle verkeerde stemmetjes van ‘bang voor verkeerde beslissingen’ tot aan: ‘ik kan het niet, zie je wel, ik ben niet goed genoeg’…tot bijna een blokkade bij de laatste les mixed media waar ik zo ging twijfelen of ik de opdracht wel goed had begrepen of juist verkeerde keuzes had gemaakt. Het werd nog zichtbaarder (voor mezelf)  in de opdracht van de kijkdoos in wording  waar we lichtpunten en het kijkgat moesten bepalen: ik heb wel 6 lichtgaten gemaakt en weer dichtgeplakt. Twijfel, twijfel, twijfel….

Ik vertelde het terloops aan een studiegenoot om de spanning wat te temperen. Ik kreeg een verbaasde reactie: Ik deed het altijd zo goed, zat boordevol ideeën en maakte mooi werk! Mijn buitenkant laat dus echt iets anders zien dan wat er bij mij van binnen gebeurt. Binnen en buiten, mooi thema trouwens.

Thuis gekomen na deze les bracht ik eerst alle niet gebruikte en vele materialen ( dozen, houtjes, karton, verf, schilderspullen, gereedschap, plastic; alles goed voor twee volle tassen en een rugzak) terug naar boven, mijn atelier.
Ik heb het ingepakt laten staan. Beneden gekomen heb ik alle gedachten maar eens langzaam laten zakken en geordend. Wat was reëel en wat was mijn dominerende en ondermijnende geest?

Wat hielp was even gaan tekenen! Beneden aan tafel heb ik twee tekeningen gemaakt die iets lieten zien van de opdracht voor het maken van een kijkdoos. Iets wat i.p.v. gedachten erover mij ruimte gaf om een beeld te doen ontstaan.
Rustig en geconcentreerd, he he

Ik besefte dat de hogedrukpan bij de academie-les bij mij een onrust teweegbrengt die niet helpt om ideeën te vormen. Ik merkte dat het tekenen nu even hielp om intussen te kunnen focussen op mógelijke uitvoeringen van de opdracht. Het hoeft nog niet iets te worden! Ook het uitlaten van de hond is een probaat hulpmiddel om te kunnen mijmeren en het laten ontstaan van beelden en ideeën zonder druk, zonder stemmetjes over goed of niet.

Ineens hoorde ik in mijn hoofd de stem van de docent die op het eind van de les zich even liet ontvallen dat het ook een associatie mocht zijn of een vervolg op wat ik had gedaan. Zo…. zucht, opluchting, vrijheid!

Vrijheid om te tekenen en dan de beelden en ideeën in mijn hoofd te laten ontstaan, rustig te ordenen en ze weer aanleiding te laten geven voor andere beelden. Door te maken en te doen; ontstaat iets nieuws, toch?

Is dit dan mijn manier van leren?  Zoekend, falend, relativerend, maar ook genietend, doorgaand, volhoudend en alle stemmetjes op de rustbank zetten zo nu en dan.

‘Zonder inzicht geen uitzicht’ was een gevleugelde quote uit mijn therapiepraktijk, net als: ‘Ik weet het niet, maar stel dat ik het wel weet, wat zou ik dan doen, zeggen enz.’

‘Het lijkt wel therapie’, hoorde ik een medestudent zeggen over zichzelf die intussen in het derde jaar zit en haar onzekerheid onder ogen durfde te zien.
Helpende gedachte: Ik ben niet de enige

De docent modeltekenen die me meegaf dat ik niet zoveel zou moeten zoeken naar bevestiging maar mijn eigen wijze, eigenwijs moest behouden.
Helpende gedachte: Blijf bij je eigenwijzigheid

En ook de docent van vorig jaar die zei dat ze zelf in haar werk als kunstenaar altijd in een worsteling terecht kwam en wist dat ze daar doorheen moet.
Helpende gedachte: Ook docenten, kunstenaars hebben er last van

Soms heb ik mijn gedachten nodig om te ordenen: wat is helpend en wat niet?
Het lijkt wel therapie!

( de kijkdoos zal ik t.z.t. laten zien)